Pełnomocnictwo

Pełnomocnictwo to dokument, na mocy którego upoważnia się inną osobę do ogólnej reprezentacji, wykonywania konkretnego rodzaju spraw lub załatwienia jednej, konkretnej. Dzięki temu dokumentowi nie jest konieczne załatwienie sprawy samodzielnie, bowiem pełnomocnictwo pozwala działać pełnomocnikowi w imieniu i na rzecz osoby, która go udzieliła.

W pełnomocnictwie należy podać podstawowe dane stron oraz konieczne jest, aby znalazł się tam podpis osoby, która udzieliła lub która działa w imieniu udzielającego pełnomocnictwo.

Co do zasady, pełnomocnictwo może zostać udzielone w formie pisemnej, jednak mogą zdarzyć się sytuacje, gdy konieczne będzie poświadczenie u notariusza podpisów lub w ostateczności - udzielenie pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego, np. gdy będzie zawierana umowa sprzedaży nieruchomości.

Wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictwa:

1. pełnomocnictwo ogólne - upoważnia pełnomocnika do wykonywania wszystkich czynności w ramach jego uprawnień, bez wyróżniania konkretnych zdarzeń,
2. pełnomocnictwo rodzajowe - upoważnia pełnomocnika do wykonywania czynności określonego rodzaju, które w pewnym stopniu są powtarzalne, np. podpisywanie umów z kontrahentami, załatwianie wszystkich spraw w konkretnym urzędzie,
3. pełnomocnictwo szczególne - upoważnia pełnomocnika do wykonania jednorazowej, konkretnej czynności, np. zawarcia umowy z konkretnym kontrahentem czy załatwienia jednej konkretnej sprawy w wyznaczonym urzędzie.

Pełnomocnictwo wywodzi się z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Art. 98.
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Art. 99.
§ 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Art. 100.
Okoliczność, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.

Art. 101.
§ 1. Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
§ 2. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Art. 102.
Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.

Art. 103.
§ 1. Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta.
§ 2. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
§ 3. W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.

Art. 104.
Jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania.

Art. 105.
Jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

Art. 106.
Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Art. 107.
Jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pełnomocników, których pełnomocnik sam dla mocodawcy ustanowił.

Art. 108.
Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywa w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.

Art. 109.
Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.